Historia florystyki

Przedmioty wykonane estetycznie budzą w człowieku szlachetne uczucia, otwierają mu oczy na piękno życia i pozwalają zdać sobie sprawę z własnej godności oraz z sił twórczych. Estetyczną jakość można osiągnąć na przykład przez kształtowanie form (wzornictwo) i odnosi się to nie tylko do produkcji przemysłowej, lecz dotyczy także florystyki. Obie dziedziny są jednak ze sobą powiązane, bowiem dla florysty rozwój wzornictwa ma duże znaczenie – wszak produkty (naczynia i inne środki pomocnicze) współkształtują wyrób kwiaciarski. W harmonijnym współdziałaniu z materiałem roślinnym powstają nowe, wielopostaciowe formy i tak jest już od wieków.

Pierwszy ślad układania kwiatów stanowi piaskowa rzeźba wykonana na ścianie sarkofagu,  przedstawiająca człowieka wiążącego girlandy, datowana na pierwszą połowę IV wieku nasze ery. Sztuka układania kwiatów w naczyniach jest natomiast datowana na VI w.n.e., rozwijająca się niemal równolegle do sztuki układania kwiatów na Dalekim Wschodzie, nazywanej Ikeabaną. Antoni Białecki, prawnik, który uczynił z florystyki swoja pasję pisał w XIX wieku, że „Najbliższe (…) podobieństwo życia człowieka jest z życiem roślin, z życiem kwiatów – umiejscawiając narodzenie się florystyki równocześnie  z pojawieniem się na ziemi człowieka.

W średniowieczu kwiatami (np. tymiankiem czy szałwia i lawendą) dekorowano świątynie oraz domostwa – te głównie ziołami, które miały odstraszać złe moce (pięciornik, ruta, dziurawiec, macierzanka) bądź sprowadzać miłość (róże, bratki, storczyki, niezapominajki). Symbolika kwiatów odgrywała tu bardzo duże znaczenie. Kompozycje często wykonywano z użyciem mirtu, jaśminowca i bukszpanu, zaś kwiaty umieszczane w prostych naczyniach, oglądane były zazwyczaj z jednej strony. Tu też przypomniano sobie o sięgającym starożytności zwyczaju dekorowania kwiatami nowożeńców.

Od renesansu, czyli od XVI wieku, w bukieciarstwie wykształcił się pozbawiony symboliki kierunek dekoracyjny o estetyce równoległej do ogólnych przemian stylistycznych (np. w XIX-XX w. bukiety wiktoriańskie, secesyjne czy układane z suchych kwiatów tzw. bukiety biedermeierowskie i makartowskie). W renesansie, bukiety stawały się bardziej okazałe, pojawiły się w nich także nowe rośliny – kończyna, poziomka, stokrotki. Kwiaty zaczęto układać w bogato zdobionych naczyniach ceramicznych oraz w szklanych naczyniach, zaś motywy roślinne zdobiły także dekoracyjne tkaniny. Powróciły również girlandy (czyli jednej z najstarszych, pochodzących z Egiptu) zdobiące wnętrza bogatych domów.

Barok to przepych i kolory, obfitość piękna. Od XVII do połowy XVIII wieku kompozycje nabrały symetrii, a ulubionymi kolorami baroku były: biały, różowy oraz czerwony.  Najczęściej używane w kompozycjach kwiaty, to: maki, lilie, peonie, zawilce, floksy, róże, dalie, czy irysy, a także tulipany, uwielbiane szczególnie przez mieszkańców Niderlandów. Bukiety osadzane były zazwyczaj w bogato zdobionych naczyniach oraz wazonach ze szkła, kamienia bądź porcelany.

Nurt rozwijający się we Francji ok. 1740 roku, rokoko, to styl pełen dekoracji oraz ozdób, zaś kompozycje kwiatowe tego okresu charakteryzowała płynność formy i łagodność linii. Zaczęto cenić kwiaty wysublimowane, o delikatnych, postrzępionych płatkach; bukiety układano w wyszukanych szklanych  bądź kryształowych wazach.

Klasycystyczne formy z XVII wieku to z kolei wyrafinowane kompozycje, układane w lśniących naczyniach. Epoka ta charakteryzowała się symetrią i prostymi liniami, takie były też bukiety, układane najczęściej w kształcie trójkąta. Dominującymi kolorami była purpura, zieleń a także czerwień i kolor różowy. Używane najczęściej kwiaty to lilie, peonie oraz narcyzy. Po raz pierwszy zaczęto też stosować preparowane kwiaty i liście.

Romantyzm, epoka XVIII i XIX wieku, to z kolei czas, w którym rozwinął się zwyczaj bukietów ślubnych. Trend służący podkreślaniu kobiecej urody i jej delikatności zyskał również odbicie w bukietach – były to proste formy zdobione wstążkami, często pojedyncze gałązki kwiatów.

Na przełomie wieków XIX i XX pod wpływem kultury japońskiej, a także sztuki nowoczesnej, w Europie i Ameryce zaczął wykształcać się trwający do dziś styl ekspresjonistyczno-abstrakcyjny. Niezależnie jednak od okresu w historii, florystyka stanowiła odzwierciedlenie panujących trendów, zwyczajów i zainteresowań. Była i jest obecna w życiu człowieka, zaś jej historyczny dorobek wskazuje, że będzie obecna na ziemi dotąd, dopóki są na niej ludzie.

opracowanie własne
fot. Biuro Kwiatowe Holandia

  Florysta za grosze...

Zostaw odpowiedź

 

2 komentarzy

  1. Merhaba
    Merhaba
    08 sie 2012

    Całkiem ciekawy tekst…

  2. magdalena000
    magdalena000
    24 wrz 2014

    Krótko i na temat

facebook